W artykule podjęto dyskusję dotyczącą analizy parametrów technicznych innowacyjnych rozwiązań materiałowych izolacji termicznych oraz określenia ich wpływu na parametry fizykalne obudowy budynków poddawanych modernizacji. J. Sawicki 13 sierpnia 2013 r. opublikowano w Dzienniku Ustaw Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [1]. Zobacz także 4 ECO Sp. z Co zrobić z niewystarczająco docieplonym budynkiem? Co zrobić z niewystarczająco docieplonym budynkiem? Od lat 90. trwa w Polsce termomodernizacja wszelkich obiektów budowlanych, przejawiająca się docieplaniem ścian zewnętrznych styropianem. Zalecana grubość styropianu do izolacji zmienia się co kilka... Od lat 90. trwa w Polsce termomodernizacja wszelkich obiektów budowlanych, przejawiająca się docieplaniem ścian zewnętrznych styropianem. Zalecana grubość styropianu do izolacji zmienia się co kilka lat. I tak pierwsze docieplenia były na styropianie o grubości 4 cm, obecnie to 20 cm styropianu grafitowego. TRUTEK FASTENERS POLSKA Wzmacnianie bydynków wielkopłytowych w systemie TRUTEK TCM Wzmacnianie bydynków wielkopłytowych w systemie TRUTEK TCM TRUTEK FASTENERS POLSKA jest firmą specjalizującą się w produkcji najwyższej jakości systemów zamocowań przeznaczonych do budownictwa lądowego, drogowego i przemysłu. W ofercie firmy znajdują się wyroby... TRUTEK FASTENERS POLSKA jest firmą specjalizującą się w produkcji najwyższej jakości systemów zamocowań przeznaczonych do budownictwa lądowego, drogowego i przemysłu. W ofercie firmy znajdują się wyroby tradycyjne – od wielu lat stosowane w budownictwie, a także nowatorskie, zaawansowane technologicznie rozwiązania gwarantujące najwyższy poziom bezpieczeństwa. TRUTEK FASTENERS POLSKA Innowacyjna technologia mocowania izolacji termicznej budynku Innowacyjna technologia mocowania izolacji termicznej budynku Łączniki do mocowania izolacji termicznej obiektu to bardzo ważny element zapewniający bezpieczeństwo i stabilność warstwy docieplenia. Łączniki do mocowania izolacji termicznej obiektu to bardzo ważny element zapewniający bezpieczeństwo i stabilność warstwy docieplenia. W tym akcie prawnym określono niższe wartości maksymalne współczynnika przenikania ciepła UC(max) [W/(m2·K)] dotyczące przegród zewnętrznych budynków oraz niższe wartości graniczne wskaźnika rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną EP(max) [kWh/(m2·rok)], zmieniające się w okresie 2014-2016, 2017-2020 i po 2021 r. Według przepisów prawnych od 1 stycznia 2017 r. obowiązują nowe (niższe) wartości graniczne UC(max) [W/(m2·K)] dla pojedynczych przegród. W związku z tym istnieje potrzeba zastosowania nowoczesnych i innowacyjnych rozwiązań materiałowych przegród zewnętrznych i złączy budynków niskoenergetycznych w zakresie: zastosowania innowacyjnych/efektywnych/materiałów termoizolacyjnych o niskiej wartości współczynnika przewodzenia ciepła λ [W/(m·K)] – mniejsze grubości oraz odpowiednia wartość oporu dyfuzyjnego μ [-] - eliminacja ryzyka kondesacji międzywarstwowej; poprawnego ukształtowania układów materiałowych przegród zewnętrznych i ich złączy; minimalizacja dodatkowych strat ciepła oraz ryzyka występowania kondensacji międzywarstwowej i na wewnętrznej powierzchni przegrody przy zastosowaniu procedur, tzw. szkoły projektowania złączy budowlanych. Projektowanie to opiera się na szczegółowych obliczeniach i analizach w aspekcie cieplno-wilgotnościowym i wytypowaniu poprawnych rozwiązań konstrukcyjno-materiałowych przegród ­zewnętrznych i ich złączy. Przegląd innowacyjnych materiałów termoizolacyjnych Podstawową funkcją materiałów termoizolacyjnych jest zapewnienie odpowiednich parametrów fizykalnych przegród zewnętrznych i złączy budowlanych. Przed wyborem odpowiedniego materiału do izolacji cieplnej, w aspekcie modernizacji budynków istniejących, należy zwrócić uwagę na następujące właściwości: współczynnik przewodzenia ciepła λ [W/(m·K)], gęstość objętościową, izolacyjność akustyczną, przepuszczalność pary wodnej, współczynnik oporu dyfuzyjnego μ [-], wrażliwość na czynniki biologiczne i chemiczne oraz ochronę przeciwpożarową. Do ocieplania ścian zewnętrznych (od zewnątrz) stosowane są najczęściej następujące materiały termoizolacyjne: styropian (EPS), styropian szary (grafitowy), płyty z piany fenolowej i wełna mineralna [2]. Płyty styropianowe EPS powstają w wyniku spienienia (ekspandowania) granulek polistyrenu metodą dwuetapową: produkcja w dużych blokach, z których (po odpowiednim okresie sezonowania) wycina się płyty o odpowiednim wymiarze. Często stosuje się także metodę polegająca na produkcji pojedynczych płyt w oddzielnych formach za pomocą wtrysku (powierzchnia płyt płaska lub profilowana). Istnieją także płyty styropianowe modyfikowane grafitem nazywane "szarym styropianem". Charakteryzują się one lepszą izolacyjnością cieplną. Płyty izolacyjne ze styropianu grafitowego (szarego) mogą być stosowane do ocieplania całej elewacji lub wybranych elementów (loggi i balkonów). W asortymencie producentów płyt styropianowych można także spotkać wyroby złożone z różnych warstw styropianu (zewnętrznej wykonanej ze styropianu białego i wewnętrznej ze styropianu grafitowego). FOT. 1-3. Przykładowe płyty styropianowe do ocieplania ścian zewnętrznych: płyty styropianowe różnej grubości (1), płyta styropianowa szara (2), płyty styropianowe mieszane (3); fot.: materiały producentów Ponadto produkowane są płyty styropianowe perforowane w celu zwiększenia przepuszczalności pary wodnej. Krawędzie płyt styropianowych mogą być: proste, do łączenia na zakład, do łączenia na pióro-wpust. Na FOT. 1-3 przedstawiono przykładowe płyty styropianowe. Przy doborze płyt styropianowych EPS w systemie dociepleń BSO należy uwzględnić szczególnie następujące cechy: gęstość objętościowa ρob. [kg/m3], współczynnik przewodzenia ciepła λ [W/(m·K)] oraz wytrzymałość na ściskanie [kPa]. Płyty z polistyrenu ekstrudowanego XPS są rodzajem płyt z ekstrudowanej pianki polistyrenowej. Produkowane są w ciągłym procesie wyciskania i swobodnego rozprężania pianki. Ostatecznie otrzymuje się materiał izolacyjny o jednorodnej budowie (bez widocznych granulek polistyrenu), charakteryzujący się małą nasiąkliwością wody i dobrymi właściwościami mechanicznymi. Stosowany nie tylko do ocieplania ścian zewnętrznych, lecz także miejsc szczególnych, jak cokoły i podziemia ścian budynku (FOT. 4-5). FOT. 4-5. Przykładowe płyty z polistyrenu ekstrudowanego XPS: płyta XPS (4), płyta XPS warstwowa (5); fot.: materiały producentów Płyty z wełny mineralnej (skalnej) produkowane są z włókien otrzymywanych w procesie rozwłóknienia stopionych surowców skalnych. Włókna łączy się lepiszczem (np. żywicą fenolowo-formaldehydową z dodatkiem oleju), prasuje, formuje i przycina do wymaganych wymiarów. Płyty fasadowe z wełny mineralnej najczęściej produkowane są w dwóch odmianach: o zaburzonym (splątanym) układzie włókien i o uporządkowanym (prostopadłym do powierzchni płyty) układzie włókien (tzw. płyty lamelowe). Często stosuje się płyty o niejednorodnej strukturze materiałowej - tzw. płyty warstwowe (warstwy o różnej gęstości) - FOT. 6-7. Inne materiały termoizolacyjne to (FOT. 8-10): płyty z pianki poliuretanowej PIR lub PUR, płyty z pianki fenolowej (rezolowej), maty aerożelowe, porogel, płytowe elementy próżniowe (VIP). FOT. 6-7. Przykładowe płyty (6) i maty z wełny mineralnej (skalnej) (7); fot.: materiały producentów Płyty z poliuretanu (PUR) i poliizocyjanuratu (PIR) to twarde płyty piankowe, które są odporne termicznie i niepalne. Mają niższe wartości współczynnika przewodzenia ciepła niż np. wełna mineralna i styropian. Występują w postaci pianki o porach otwartych (spieniona na budowie) i o porowatości zamkniętej (płyty z osłoną lub bez osłony). Sztywne płyty stosowane są jako izolacja ścian, dachów drewnianych (system podkrokwiowy i nadkrokwiowy, stropodachów i cokołów budynków o współczynniku λD = 0,020-0,023W/(m·K). Płyty fenolowe (rezolowe) to sztywne płyty izolacyjne o zamkniętej strukturze komórkowej z rdzeniem uzyskiwanym z żywicy fenolowo-formaldehydowej. Płyty pokryte są po obu stronach welonem szklanym spojonym z rdzeniem w procesie produkcji. Charakteryzują się niską absorpcją wilgoci i dużą wytrzymałością mechaniczną. Wartości ich współczynnika λD to 0,021-0,024 W/(m·K). Włókna szklane (włókna chemiczne) otrzymywane są ze szkła wodnego i czasami też ze stopionego szkła. FOT. 8-10. Przykładowe innowacyjne materiały termoizolacyjne: płyta fenolowa (rezolowa) (8), porogel (9), płyta izolacja próżniowa VIP (10); fot.: materiały producentów Do podstawowego asortymentu należą: włókna szklane grube (tzw. wełna szklana lub wata szklana) - włókna nieciągłe o średnicy 5-30 μm; stosowane głównie jako izolacja cieplna, akustyczna; włókna szklane ciągłe, o średnicy 3-13 μm, stosowane w postaci przędzy, wyrobów tkanych i dzianych oraz rowingu (zespół pasm włókien szklanych złączonych ze sobą bez skrętu) jako materiał izolacyjny w elektrotechnice, do wyrobu filców, tkanin dekoracyjnych, do wzmacniania tworzyw sztucznych, do zbrojenia betonu; włókna szklane jako mata, w rolkach, średnio o szerokości 100 cm i wadze do 50 kg, używane do produkcji różnych wyrobów w formach silikonowych i formach twardych z użyciem żywicy poliestrowej; włókna supercienkie o średnicy 1-3 μm, stosowane do wyrobu dobrych izolacji akustycznych i cieplnych; fiberglass [(ang.) glass reinforced plastic (GRP)], kompozyt zawierający włókna szklane, stosowany w produkcji łodzi, samochodów, zbiorników wodnych, rur i dachów; włókna światłowodowe, potocznie nazywane światłowodami, nici szklane (najczęściej o średnicy 125 μm), wykorzystywane do prowadzenia światła. Wełna szklana powstaje w podobny sposób jak wełna skalna, z tym że robi się ją z piasku kwarcowego i stłuczki szklanej pochodzącej z recyklingu. Wytwarza się z niej płyty i maty. W płytach i matach układ włókien jest ukierunkowany bardziej równolegle do ich powierzchni, a to wymaga użycia do produkcji większej ilości substancji zlepiającej, ale poprawia wiele innych parametrów, np. współczynnik przewodzenia ciepła. Dla przykładu współczynnik λ na poziomie 0,039 W/(m·K) ma wełna szklana o gęstości 13 kg/m3 i wełna skalna o gęstości 35 kg/m3. Zależnie od gęstości maty czy płyty mogą mieć współczynnik przewodzenia ciepła λ równy 0,039 W/(m·K), a nawet 0,044 W/(m·K). Luźna struktura wełny mineralnej sprawia, że ma ona niski opór dyfuzyjny (μ=1), czyli jest paroprzepuszczalna. Przez przegrody ocieplone wełną para wodna bez trudu przedostanie się na zewnątrz. Do tej pory uważano, że wełna jest wrażliwa na wilgoć. Obecnie produkowane wyroby są hydrofobowe. Wełna szklana jest lżejsza i mniej pyli niż skalna. Dzięki większej elastyczności włókien lepiej dostosowuje się do nierówności podłoża. Wełna skalna jest sztywniejsza i ma mniejsze tendencje do rozwarstwiania się. W przypadku ścian warstwowych, aby uzyskać odpowiednią izolacyjność cieplną w postaci współczynnika przenikania ciepła U [W/(m2·K)], należy dobrać odpowiednią grubość izolacji cieplnej. Do podstawowych metod ocieplenia ścian zewnętrznych dwuwarstwowych można zaliczyć: metodę ciężką mokrą, metodę lekką mokrą, metodę lekką suchą. Metoda ciężka mokra polega na oklejeniu całych powierzchni ścian styropianem, zawieszeniu na stalowych bolcach siatek konstrukcyjnych z prętów stalowych i wykonaniu wyprawy zewnętrznej z trójwarstwowego tynku cementowo-wapiennego na siatce stalowej podtynkowej. Metoda lekka mokra polega na wykonaniu ocieplenia najczęściej ze styropianu, a następnie pokryciu go powłoką zewnętrzną, w skład której z reguły wchodzi warstwa zbrojona tkaniną szklaną oraz cienkowarstwowa wyprawa tynkarska lub okładzina ceramiczna. Systemy oparte na tej technologii można podzielić na kilka podstawowych typów, opisanych szczegółowo w pracy "Izolacyjność termiczna i nośność murowanych ścian zewnętrznych. Rozwiązania i przykłady obliczeń" [3]. Metoda lekka sucha opiera się na wykonywaniu robót budowlanych bez prac mokrych. Wykonywanie ocieplenia polega na przymocowaniu do ścian budynku rusztu drewnianego lub metalowego, ułożeniu między elementami rusztu materiału termoizolacyjnego i zamocowaniu gotowych elementów elewacyjnych. Technologia bezspoinowego systemu ocieplenia (BSO) ścian zewnętrznych budynku polega na przymocowaniu do ściany systemu warstwowego składającego się z materiału termoizolacyjnego oraz warstwy zbrojonej i wyprawy tynkarskiej. System mocowany jest do ściany za pomocą zaprawy klejącej i dodatkowo łącznikami mechanicznymi. Zasadniczą funkcję w tym systemie pełni materiał termoizolacyjny, który powinien charakteryzować się następującymi cechami [3]: niską wartością współczynnika przewodzenia ciepła λ ≤ 0,04 W/(m·K), niską wilgotnością i nasiąkliwością zarówno w trakcie wbudowania, jak i użytkowania, odpowiednią wytrzymałością mechaniczną, odpornością na działanie ognia: niepalnością, trudnozapalnością - odpowiednią klasą reakcji na ogień, odpornością na wpływy biologiczne, odpornością na działanie materiałów, z którymi będzie się stykać po wbudowaniu, brakiem trwałego zapachu i brakiem szkodliwego oddziaływania na ludzi i zwierzęta, znaczną trwałością w zmiennych warunkach eksploatacyjnych, małym obciążeniem środowiska naturalnego podczas produkcji i utylizacji materiałów rozbiórkowych. W BSO ścian zewnętrznych jako izolację termiczną stosuje się: fasadowe płyty styropianowe, fasadowe płyty z wełny mineralnej oraz materiały uzupełniające, przeznaczone do ocieplenia cokołowej i podziemnej części ściany w postaci płyt polistyrenowych o zmniejszonej nasiąkliwości. Do mocowania płyt styropianowych do podłoża i wykonywania warstwy zbrojonej mogą być stosowane następujące wyroby [4]: masy na spoiwie dyspersyjnym tworzywa sztucznego nadające się do użycia bez dodatkowych zabiegów, masy na spoiwie dyspersyjnym tworzywa sztucznego wymagające wymieszania z cementami, zaprawy klejące, wykonywane z suchej mieszanki cementu, piasku i dodatków organicznych, wymagające wymieszania z wodą. Ponadto do mocowania płyt do ściany może być stosowany klej poliuretanowy/pianka. Jednak najpopularniejsza jest zaprawa klejąca w postaci suchej mieszanki zarabianej [3]. Do mocowania płyt z wełny mineralnej do podłoża ściennego oraz wykonywania warstwy zbrojonej należy stosować zaprawę klejącą wykonywaną z suchej mieszanki cementu, piasku i dodatków organicznych. Masy klejące na organicznym spoiwie dyspersyjnym z wypełniaczami mineralnymi oraz masy klejące na organicznym spoiwie dyspersyjnym wymagające wymieszania z cementem nie uzyskują klasyfikacji materiału niepalnego [4]. Oprócz podstawowych zapraw na bazie cementu szarego do wykonania warstwy zbrojącej produkuje się zaprawy z cementu białego. Warstwa zbrojona wykonana z użyciem takiej zaprawy może nie wymagać stosowania środka gruntującego przed nałożeniem tynku cienkowarstwowego [5]. Bardzo istotne jest także poprawne ułożenie płyt z materiałów termoizolacyjnych w celu minimalizacji wpływu nieszczelności w warstwie izolacji cieplnej. Na etapie projektowania zakłada się poziom nieszczelności (ΔU”) oraz dodatek uwzględniający wpływ nieszczelności w warstwie izolacji cieplnej (ΔUg) na wartość współczynnika przenikania ciepła UC według normy PN-EN ISO 6946:2008 [6]. RYS. 1-2. Efekt tzw. miksowania płyt termoizolacyjnych; rys.: Ejot [7] Łączniki mechaniczne (kołki) wraz z zaprawą klejącą mocującą płyty termoizolacyjne do warstwy konstrukcyjnej ściany zewnętrznej zapewniają wymaganą stateczność konstrukcyjną układu ocieplającego od działania obciążenia wiatrem (ssanie wiatru) oraz sił ścinających wynikających z ciężaru własnego systemu ocieplenia. Kołki powinny także zapobiegać przed tzw. wybrzuszeniem się płyt izolacyjnych pod wpływem zmiany warunków cieplno-wilgotnościowych. RYS. 3. Zalecane rozmieszczenie kołków na standardowej płycie izolacyjnej; rys.: M. Gaczek, J. Jasiczak, M. Kuiński, M. Siewczyńska [3] Deformacja płyt może wystąpić wskutek braku swobody wydłużania się ich na styku z sąsiadującymi elementami. Dodatkowe mocowanie mechaniczne w obrębie krawędzi, jak również pośrodku płyty zapewnia dobre połączenie ze ścianą i zabezpiecza przed tzw. miksowaniem płyt i pękaniem wyprawy tynkarskiej w wyniku tego zjawiska [3] - RYS. 1-2. Dodatkowe mocowanie płyt izolacyjnych wykonuje się w miejscach dochodzenia do siebie krawędzi trzech płyt izolacyjnych. Taki układ łączników bywa nazywany kołkowaniem na "T". W niektórych przypadkach zamiast kołkowania na "T" zaleca się stosować kołkowanie na "W". W tym zakresie należy się kierować zaleceniami producenta wybranego systemu ocieplenia ścian. Z mocowania w spoinach "T" można zrezygnować w przypadku stosowania płyt izolacyjnych łączonych na piór i wpust. Na RYS. 3 przedstawiono zalecane rozmieszczenie kołków na standardowej płycie izolacyjnej [3]. FOT. 11. Przykłady niepoprawnego zastosowania łączników mechanicznych - tzw. efekt biedronki; fot.: W praktyce stosuje się różne rozwiązania łączników mechanicznych: łączniki rozprężne z trzpieniem (których główki wykonane są z tworzywa sztucznego o zwiększonej izolacyjności cieplnej z wycięciami); łączniki mocowane przez wbicie w ścianę osadzonego w nich krótkiego trzpienia, mającego korpus w kształcie dużej komory powietrznej, w znaczący sposób ograniczającej straty ciepła w miejscu wbicia kołka; kołki wkręcane w płyty izolacyjne lub umieszczone w gniazdach, zasłanianych następnie krążkami z materiału termoizolacyjnego. Należy pamiętać, aby w przypadku stosowania łączników mechanicznych nie dopuszczać do nadmiernych strat ciepła wynikających z ich występowania, co ilustruje tzw. efekt biedronki widoczny często na elewacjach budynków ocieplonych metoda lekką mokrą (FOT. 11). W ścianach dwuwarstwowych stosuje się łączniki mechaniczne wykonane z tworzyw sztucznych, natomiast w przypadku ścian trójwarstwowych i szczelinowych - wykonane ze stali lub stali nierdzewnej. Do ocieplania ścian mogą być stosowane siatki zbrojące z włókna szklanego, metalowe lub z tworzywa sztucznego. Gdy konieczne jest wzmocnienie dolnych części budynku, stosuje się tzw. siatki pancerne. W systemie ocieplenia powinny być stosowane materiały niepalne, w związku z tym nie należy używać siatek z tworzyw sztucznych [4]. Od strony zewnętrznej należy zastosować tynk zewnętrzny - cienkowarstwowy (w przypadku ścian dwuwarstwowych) lub warstwę elewacyjną (w przypadku ścian trójwarstwowych i szczelinowych). W przypadku ścian dwuwarstwowych zaleca się stosowanie tynków cienkowarstwowych, które można podzielić [8] ze względu na: spoiwo: na mineralne, silikatowe (krzemianowe), silikonowe, silikatowo-silikonowe, polimerowe (akrylowe), technikę wykonywania: na naciągane pacą, zacierane, cyklinowane, wytłaczane, natryskowe, nakrapiane, rodzaj faktury: na gładkie, drapane, ziarniste (tzw. baranek), modelowane, mozaikowe. W przypadku ścian trójwarstwowych i szczelinowych warstwa elewacyjna wykonywana jest najczęściej z cegły klinkierowej, bloczków wapienno-piaskowych (silikatowych) oraz płyt z drewna. W kształtowaniu układu warstw materiałowych w ścianie szczelinowej należy zaprojektować szczelinę wentylowaną pomiędzy warstwą izolacji cieplnej a warstwą elewacyjną o odpowiedniej grubości z zapewnieniem swobodnej cyrkulacji powietrza (otwory w warstwie elewacyjnej). Warstwa elewacyjna powinna być połączona z warstwą konstrukcyjną za pomocą kotew metalowych (łączników mechanicznych) w ilości od 5 szt./m2 do 6 szt./m2 powierzchni ściany (dobór łączników przeprowadza się na podstawie szczegółowych obliczeń). Ze względu na zamiany temperatury (w okresie letnim do 50°C, a w okresie zimowym do -25°C), w celu uniknięcia występowania zarysowań, wybrzuszeń, kruszenia i odpryskiwania materiału warstwy elewacyjnej, zaleca się stosowanie w zewnętrznej warstwie ściany szczelinowej przerwy dylatacyjnej (w odległości 8-12 m w zależności od rodzaju warstwy elewacyjnej). Do ocieplania stropodachów dwudzielnych i stropów nad poddaszami nieużytkowanymi stosowane są następujące materiały termoizolacyjne: wełna celulozowa, wełna mineralna [2]. Wełna celulozowa jest materiałem występującym w formie sypkiego włóknistego granulatu. Wytwarzana jest z papieru gazetowego (sortowanie, rozdzieranie, rozdrabnianie), aż do uzyskania postaci izolujących płatków celulozy (FOT. 12-14). Charakteryzuje się gęstością objętościową w zakresie 25-65 kg/m3 oraz wartością współczynnika przewodzenia ciepła na poziomie λD = 0,037 W/(m·K). Zastosowanie materiału odbywa się metodą zasypu. FOT. 12-14. Struktura włókna celulozowego i przykładowe zastosowanie wełny celulozowej; fot.: FOT. 15. Przykładowe zastosowanie wełny szklanej; fot.: Wełna mineralna występuje jako wełna szklana i wełna skalna. Wełna szklana produkowana jest ze stłuczki szklanej i z piasku kwarcowego (FOT. 15). Charakteryzuje się kolorem od jasno kremowego do żółtego, gęstością objętościową ρob.= 40–80 kg/m3 oraz współczynnikiem przewodzenia ciepła λD = 0,032 W/(m·K) dla płyt i mat i λD = 0,038 W/(m·K) dla granulatu. Natomiast wełna skalna jest produkowana z różnego rodzaju kruszywa mineralnego (np. bazaltu, gabro, kruszywa wapiennego, brykietu mineralnego) i występuje w kolorze od szarego po oliwkowy w postaci płyt (w pełnym zakresie gęstości) mat i granulatu. Wyroby z wełny skalnej charakteryzują się współczynnikiem przewodzenia ciepła λD = 0,035 W/(m·K) dla płyt i λD = 0,038 W/(m·K) dla granulatu. FOT. 16-17. Przykładowe zastosowanie płyt drzewnych; fot.: (16), (17) Do ocieplania dachów drewnianych stosowane są najczęściej następujące materiały termoizolacyjne: płyty drzewne, płyty z wełny owczej, płyty z wełny mineralnej, pianka poliuretanowa (PUR/PIR), płyty korkowe [2]. FOT. 18. Przykładowe zastosowanie płyt z wełny owczej; fot.: Płyty drzewne to materiały drewnopochodne, które powstają z rozwłóknionego drewna (FOT. 16-17). Charakteryzują się gęstością objętościową ρob. = 50 kg/m3 i współczynnikiem przewodzenia ciepła λD = 0,038 W/(m·K). Występują w postaci płyt miękkich i granulatu. Płyty z wełny owczej są naturalnym materiałem organicznym. Włókna owczej wełny doskonale oddychają, magazynują, izolują i regulują temperaturę. Testy wykazują, że izolacja z owczej wełny oprócz powyższych właściwości neutralizuje szkodliwe substancje i pochłania dźwięk (FOT. 18). Występują w asortymencie o gęstość objętościowej ρob.= 14-100 kg/m3 i współczynniku przewodzenia ciepła λD = 0,0385 W/(m·K). Wełna mineralna stosowana jest także do ocieplenia dachów drewnianych skośnych w postaci mat i płyt o gęstości objętościowej ρob.= 80-120 kg/m3 i współczynniku przewodzenia ciepła λD= 0,032-0,038 W/(m·K) w układzie między krokwiami oraz dodatkowo pod krokwiami (RYS. 4-5). Pianka poliuretanowa PIR/PUR jest materiałem chemoutwardzalnym, w postaci sztywnej piany natryskowej. Występuje w postaci pianki o porach otwartych (spieniona na budowie) i o porowatości zamkniętej (płyty z osłoną lub bez osłony). RYS. 4-5. Przykładowe zastosowanie wełny mineralnej w dachach skośnych drewnianych: izolacja cieplna między krokwiami (4), izolacja cieplna między i pod krokwiami (5): 1 - dachówka ceramiczna, 2 - łata, 3 - kontrłata, 4 - szczelina dobrze wentylowana, 5 - folia wysokoparoprzepuszczalna, 6 - krokiew, 7 - izolacja cieplna (wełna mineralna), 8 - folia paroizolacyjna, 9 - płyta gipsowo­‑kartonowa, 10 -dodatkowa warstwa izolacji cieplnej (wełna mineralna); rys.: M. Maciaszek [9] Sztywne płyty stosowane są jako izolacja podkrokwiowa (często z wykończeniem płytą gipsowo-kartonową) lub jako izolacja nadkrokwiowa (RYS. 6-7). Przy gęstości objętościowej rob.= 35-60 kg/m3 charakteryzują się współczynnikiem przewodzenia ciepła na poziomie λD= 0,020-0,023W/(m·K). Płyty korkowe ekspandowane to naturalne, zrównoważone i bezkonkurencyjne produkty korkowe, które przy tym szczególnym rodzaju aglomeratu korkowego nie posiadają w swej strukturze poliuretanu. Dzięki poddaniu ziarna korkowego działaniu wysokiej temperatury, powiększa ono swoją objętość, a wydzielający się jeden ze składników w tym procesie (suberyna) stanowi naturalne lepiszcze ekspandujących ziaren. Płyty do izolacji cieplnej dachów drewnianych skośnych charakteryzują się współczynnikiem przewodzenia ciepła na poziomie λD= 0,037 W/(m·K). RYS. 6-7. Przykładowe zastosowanie pianki poliuretanowej w dachach skośnych drewnianych: izolacja cieplna pod krokwiami (6), izolacja cieplna nad krokwiami (7): 1 - dachówka ceramiczna, 2 - łata, 3 -kontrłata, 4 - szczelina dobrze wentylowana, 5 - folia wysokoparoprzepuszczalna, 6 - krokiew, 7 - izolacja cieplna (pianka poliuretanowa), 8 - dodatkowa warstwa izolacji cieplnej, 9 - folia paroizolacyjna, 10 - płyta gipsowo­‑kartonowa, 11 - kontrłata lub deskowanie, 12 - folia, 13 - deskowanie; rys.: M. Maciaszek [9] Do grupy materiałów izolacyjnych, do których produkcji zużywane są małe ilości energii i ograniczone jest zużycie surowców nieodnawialnych, zalicza się także płyty pilśniowe (FOT. 19-20). Do ocieplania przegród stykających się z gruntem (izolacja obwodowa), cokołów i podłóg stosowane są najczęściej następujące materiały termoizolacyjne: polistyren ekstrudowany (XPS) oraz szkło piankowe [2]. Polistyren ekstrudowany (XPS) jest sztywną pianą charakteryzującą się znaczącą wytrzymałości na ściskanie oraz odpornością na wilgoć. Takie właściwości pozwalają na efektywne zastosowanie wyrobu do izolacji poziomej i pionowej przegród stykających się z gruntem, ale także izolacji tarasów i stropodachów pełnych, odwróconych i zielonych (FOT. 21-22). Wartość współczynnika przewodzenia ciepła płyt z polistyrenu ekstrudowanego zależy od grubości i wynosi λD= 0,035-0,036 W/(m·K). FOT. 19-20. Przykładowe ekologiczne materiały termoizolacyjne: płyta z korka ekspandowanego (19), płyta pilśniowa (20); fot.: FOT. 21-22. Przykładowe zastosowanie płyt z polistyrenu ekstrudowanego; fot.: FOT. 23-24. Przykładowy asortyment szkła piankowego; fot.: materiały producentów Szkło piankowe otrzymywane jest z roztopionego szkła przez dodanie domieszek pianotwórczych (np. węgla, węglanu wapnia). Jest nieprzezroczyste, odporne na korozję biologiczną i chemiczną oraz niepalne (w obecności płomieni nie wydziela gazów toksycznych). Produkowane jest w dwóch odmianach: szkło piankowe białe [ρob.= 240-300 kg/m3, λD =0,038-0,042 W/(m·K)] - o otwartej strukturze i podatności na nasiąkliwość, szkło piankowe czarne [ρob.=100 kg/m3, λD= 0,038 W/(m·K)] - o porowatości zamkniętej, co skutkuje wysokim oporem dyfuzyjnym i brakiem nasiąkliwości tej odmiany szkła piankowego. Stosowane jest także do termoizolacji stropodachów (FOT. 23-24). Do ocieplenia od wewnątrz stosowane są najczęściej następujące materiały termoizolacyjne: bloczki z betonu komórkowego (Multipor), płyty klimatyczne oraz tynki ciepłochronne (renowacyjne). Multipor to mineralne płyty izolacyjne wykonane z bardzo lekkiej odmiany betonu komórkowego (ρob. = 115 kg/m3) o stosunkowo niskiej wartości współczynnika przewodzenia ciepła λD= 0,042 W/(m·K). Ponadto charakteryzuje się współczynnikiem oporu dyfuzyjnego μ = 3, co powoduje, że stanowi właściwą termoizolację od wewnątrz. Płyty klimatyczne wytwarzane są z silikatu wapiennego, materiału na bazie mineralnej. Kryształki silikatu wapiennego tworzą mikroporowaty szkielet, tworząc wyrób o wysokiej kapilarności (gęstość objętościowa ρob. = 200-400 kg/m3, współczynnik przewodzenia ciepła λD= 0,059 W/(m·K)). Jest to materiał paroprzepuszczalny o współczynniku oporu dyfuzyjnego μ = 3-6, posiadający otwarte pory, kapilarnie aktywny, przyjazny dla środowiska naturalnego, niepalny oraz zapobiegający tworzeniu się pleśni i zagrzybienia. Wyroby można stosować w pełnym systemie, obejmującym (klej, szpachlę i farby). Systemu nie powinno się łączyć z wyrobami na bazie gipsu (FOT. 25). FOT. 25. Przykładowy asortyment płyt klimatycznych; fot.: materiały producentów Tynki ciepłochronne (renowacyjne) pozwalają uzyskać znacznie lepsze właściwości termoizolacyjne budynku niż przy zastosowaniu zwykłych tynków. Zapobiegają przemarzaniu murów, a zatem mają duży udział w ograniczeniu utraty ciepła. Ich zaletami są: eliminacja mostków cieplnych oraz wyprowadzanie wilgoci ze ściany. Często jest to gotowa mieszanka do ręcznego i maszynowego nakładania. Sprawdza się zarówno w pracach zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Podstawę tynku stanowi niezwykle lekki granulat ze spienionej mączki szklanej i perlitu. Tym dwóm składnikom zawdzięcza swoje wyjątkowe właściwości termoizolacyjne (λD= 0,06-0,11 W/(m·K)). Materiały termoizolacyjne stosowane do ociepleń od strony wewnętrznej można podzielić na następujące grupy [10]: zastosowanie materiału termoizolacyjnego o bardzo wysokim oporze dyfuzyjnym - szkło piankowe o współczynniku przewodzenia ciepła λD= 0,040 W/(m·K) i współczynniku oporu dyfuzyjnego μ = ∞ (w praktyce μ = 100 000), stosowane o grubości od 4 cm do 18 cm; zastosowanie materiału termoizolacyjnego wraz z paraizolacją, np. w postaci folii aluminiowej od strony wewnętrznej oraz warstwy wykończeniowej w postaci np. płyt gipsowo-kartonowych lub termoizolacyjna płyta zespolona z warstwą zapewniającą opór dyfuzyjny (np. płyta składająca się z płyt styropianowych EPS z dodatkiem grafitu oraz płyty gipsowo-kartonowej, a także opcjonalnie z paroizolacją jako warstwą pośrednią), stosowane grubości termoizolacji od 4 cm do 10 cm o współczynniku oporu dyfuzyjnego μ = 30–70 [11]; zastosowanie materiału dopuszczające wystąpienie kondesacji - wyroby z silikatu wapiennego (płyty klimatyczne). W przypadku wytworzenia się wilgoci pod warstwą ocieplenia nie ma ryzyka występowania pleśni i zagrzybienia muru i degradacji izolacji. Płyty klimatyczne dzięki swojej aktywności kapilarnej pochłaniają wilgoć i rozpraszają ją na całej powierzchni, skąd zostaje ona odparowana. Materiał tego typu nie traci swoich właściwości termoizolacyjnych - wartość współczynnika przewodzenia ciepła λD= 0,060 W/(m·K). Stosowane najczęściej są grubości do 5 cm, a współczynnik oporu dyfuzyjnego wynosi μ = 3-6. Innym materiałem termoizolacyjnym w tej grupie są mineralne płyty izolacyjne wykonane z lekkiej odmiany betonu komórkowego [12]; zastosowanie materiału o bardzo niskiej wartości współczynnika przewodzenia ciepła - ­aerożel. Jest to materiał będący rodzajem sztywnej piany o bardzo niskiej wartości gęstości, który składa się w ponad 90% z powietrza (pozostała część to żel tworzący nanostrkuturę). Charakteryzuje się współczynnikiem λD= 0,013-0,018 W/(m·K). Stosowany jest do prac termoizolacyjnych wewnątrz budynku, w miejscach trudnodostępnych [13]; zastosowanie materiału termoizolacyjnego, który powstaje z połączenia wełny mineralnej z aerożelem i nazywa się aerowełną. Charakteryzuje się współczynnikiem przewodzenia ciepła λD= 0,019 W/(m·K), a współczynnik oporu dyfuzyjnego μ > 3 [14]; zastosowanie nowoczesnego materiału termoizolacyjnego - izolacja próżniowa (tzw. modułowy system ocieplenia od wewnątrz), która charakteryzuje się niską wartością współczynnika przewodzenia ciepła λD= 0,007 W/(m·K) oraz współczynnikiem oporu dyfuzyjnego na poziomie μ > 500 000. Zalecana grubość izolacji do 3,5 cm z zastosowaniem wykończenia w postaci płyty włóknocementowej [15]; zastosowanie materiałów ekologicznych, np. w postaci płyt z wełny drzewnej lub z włókien konopnych. To materiały cechujące się bardzo dobrymi właściwościami termoizolacyjnymi oraz niewielkim oporem dyfuzyjnym. Dodatkowo materiały te mają zbliżone cechy do płyt mineralnych lub płyt klimatycznych, dotyczące aktywności kapilarnej. W TAB. 1 zestawiono parametry cieplno-wilgotnościowe wybranych materiałów termoizolacyjnych. TABELA 1. Parametry cieplno-wilgotnościowe wybranych materiałów termoizolacyjnych stosowanych w ociepleniach od wewnątrz - opracowanie własne na podstawie [10, 16] Do grupy materiałów termoizolacyjnych nowej generacji należą: aerożel, porogel, izolacje refleksyjne, izolacje próżniowe VIP, izolacje transparentne, pianosilikaty. Aerożel to materiał o budowie komórkowej, przypomina sztywną pianę, składającą się w 90-99,8% z powietrza oraz z żelu tworzącego jego strukturę. Specyficzny rozmiar większości porów zdecydowanie spowalnia przenoszenie ciepła przez powietrze zawarte w materiale, co obniża wartość współczynnika do λD= 0,012-0,018W/(m·K). Bardzo dobre właściwości termoizolacyjne oraz elastyczność mat aerożelowych kwalifikuje je nie tylko do ocieplenia elementów płaskich, lecz także do ocieplenia mostków termicznych (złączy budowlanych: ościeży okiennych i drzwiowych, wnęk podokiennych, płyt balkonowych). Porogel jest materiałem izolacyjnym wytwarzanym na bazie krzemionki o zawartości powietrza na poziomie 90%. Charakteryzuje się współczynnikiem przewodzenia ciepła λD= 0,014/(m·K). Wytwarzany jest w matach i stosowany głównie w pasach podrynnowych lub przy minimalizacji mostków termicznych (FOT. 26). FOT. 26-28. Przykładowy asortyment: porogelu (26), mat refleksyjnych (27), płyt próżniowych VIP (28); fot.: materiały producentów Izolacje refleksyjne wykorzystywane są w przegrodach budowlanych ze względu na zalety związane ze zwiększeniem oporu cieplnego, a tym samym obniżeniem wartości współczynnika przenikania ciepła np. ściany zewnętrznej. Poprawiają także szczelność powietrzną izolowanej przestrzeni. Dzięki małej grubości (10 mm do 70 mm) bardzo często znajdują zastosowanie w przegrodach budowlanych, poddaszach, a także coraz częściej w lekkich konstrukcjach szkieletowych i w konstrukcjach modułowych. Można je podzielić na następujące grupy: folie bąbelkowe w obustronnych okładzinach w folii aluminiowej, materiały o małej grubości, z jedną okładziną lub dwiema z folii aluminiowych, multifolie, tj. kilka folii aluminiowych rozdzielonych cienkimi warstwami wykonanymi z pianki polietylenowej lub polipropylenowej itp. Materiały te działają na zasadzie odbicia promieniowania cieplnego. Ich cechą charakterystyczną jest to, że składają się ze szczelin powietrznych oraz jednej lub dwóch powierzchni odbijających promieniowanie cieplne. Istotą izolacji refleksyjnych jest znaczne ograniczenie wymiany ciepła przez promieniowanie, a także zwiększenie oporu cieplnego przegrody budowlanej. Ze względu na to, że promieniowanie podczerwone stanowi 70-90% całkowitej energii cieplnej budynku, opłacalne jest zatrzymanie tego promieniowania wewnątrz pomieszczeń w okresie grzewczym. Deklarowana wartość oporu cieplnego maty termoizolacyjnej wynosi RD= 0,25 (m2·K)/W, natomiast wartość RD dla układu (mata/szczelina powietrzna) wynosi 1,02–1,16 w zależności od kierunku przepływu ciepła [17]. Współczynnik przewodzenia ciepła mat refleksyjnych zależy od liczby warstw i wynosi λD= 0,019-0,033W/(m·K) (FOT. 27). Izolacje próżniowe (VIP) są modyfikacją izolacji żelowych. Obniżenie przewodności cieplnej uzyskuje się poprzez podciśnienie, ograniczające przenoszenie ciepła przez powietrze. Natomiast redukcję udziału promieniowania uzyskuje się, wprowadzając dodatki obniżające jego przepuszczalność, np. grafit. Zmodyfikowany rdzeń zapakowany jest próżniowo w szczelną membranę (trójwarstwową powłokę z folii) - FOT. 28. Szczelna osłona pokrywająca rdzeń zapewnia możliwość utrzymania wewnątrz panelu znacznego podciśnienia i uzyskania niskiej wartości współczynnika przewodzenia ciepła na poziomie λD= 0,006-0,007W/(m·K). W konwencjonalnym systemie ocieplającym w niektórych miejscach mogą być wprowadzane specjalne płyty lub moduły przepuszczające światło – elementy TWD (Transparente Wärmedämmung) o następujących cechach [18]: czarna powłoka (absorber) położona na ścianie lub na tylnej stronie płyty pozwala uzyskać dodatkową energię cieplną z promieniowania słonecznego; w okresie letnim stosuje się zacienienie elementów czy też wentylację przestrzeni między elementami a ścianą, lub szyby pryzmatyczne, które, gdy słońce jest wysoko na horyzoncie, odbijają znaczną część promieniowania słonecznego. Na RYS. 8-9 przedstawiono przykładowy schemat działania izolacji transparentnej TWD z szybą pryzmatyczną. RYS. 8-9. Przykładowy schemat izolacji transparentnej TWD z szybą pryzmatyczną: tryb ogrzewania (8), tryb chłodniczy (9); rys.: RYS. 10. Przykładowy schemat izolacji transparentnej SWD; rys.: Podobnym rozwiązaniem umożliwiającym uzyskanie dodatkowej energii cieplnej z promieniowania słonecznego jest zastosowanie elementów tzw. przełączalnej izolacji termicznej SWD (Schaltbare Wärmedämmung) o następujących cechach [19]: w panelach próżniowych wykonanych w osłonie ze stali nierdzewnej umieszczono sprasowane włókno szklane i niewielką ilość wodorku palladu, który umożliwia uwalnianie małej ilość wodoru (ok. 50 hPa) oraz ponowne jego wchłanianie; przewodność cieplna elementu może zwiększyć się ok. 40-krotnie i ponownie powrócić do stanu, jaki zapewnia próżnia; wydzielanie wodoru odbywa się w wyniku podgrzania (elektrycznego) kapsuły z wodorkiem palladu, w związku z tym w fazie przewodzenia ciepła do panelu musi być dostarczona energia elektryczna o mocy ok. 5 W/m2; zaletą tego rozwiązania jest dobre zabezpieczenie ścian przed przegrzewaniem w okresie letnim. Na RYS. 10 przedstawiono tryby izolowania i przewodzenia ciepła przez panele SWD. Pianosilikaty to materiały ekologiczne, niepalne, cechujące się niską wartością współczynnika przewodzenia ciepła (przy gęstości objętościowej ρob.=100-600 kg/m3; λD= 0,03-0,010W/(m·K)). Jako surowce do produkcji stosowane są: krzemionka i specyficzna osnowa amorficzna z możliwością zastosowania składników materiałami odpadowymi. Spienienie w formach zachodzi w temperaturze poniżej 500°C (spienienie termiczne) z użyciem promieniowania mikrofalowego (spienienie mikrofalowe) lub prądu elektrycznego (tzw. elektrospienianie). Pozwala to na wiele różnych zastosowań pianosilikatów, ponieważ w zależności od sposobu wytwarzania można sterować ich parametrami chemiczno-fizycznymi. Pianosilikaty mogą skutecznie znaleźć zastosowanie w pewnych niszowych segmentach budowalnych, np. wypełnienie pustych przestrzeni w konstrukcjach, budownictwo szczególnego przeznaczenia - szpitale, obiekty wodne [20]. W grupie materiałów termoizolacyjnych "nowej generacji" należy także wymienić nanomateriały, które dają nowe możliwości nowych lub ulepszonych właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych znanych już materiałów. Wpływ materiału termoizolacyjnego na parametry fizykalne przegród zewnętrznych i ich złączy W celu poszukiwania poprawnego (optymalnego) rozwiązania układu materiałowego spełniającego obowiązujące wymagania cieplno-wilgotnościowe należy wykonać szczegółowe obliczenia następujących parametrów fizykalnych: strumień cieplny Φ [W], współczynnik przenikania ciepła pełnej przegrody U (U1D) [W/(m2·K)], liniowy współczynnik sprzężenia cieplnego L2D [W/(m·K)], liniowy współczynnik przenikania ciepła (określający dodatkowe straty ciepła wynikające z występowania liniowych mostków cieplnych) Ψ [W/(m·K)], temperatura minimalna na wewnętrznej powierzchni przegrody w miejscu mostka cieplnego tmin. [°C], czynnik temperaturowy, określony na podstawie temperatury minimalnej na wewnętrznej powierzchni przegrody w miejscu mostka cieplnego ƒRsi(2D) [-]. W pierwszym przykładzie obliczeniowym przedstawiono wpływ zastosowanego materiału termoizolacyjnego na parametry fizykalne przegród i złączy budowlanych. Do obliczeń wytypowano połączenie ściany zewnętrznej z oknem w przekroju przez ościeżnicę w przypadku tzw. ciepłego montażu, przy zastosowaniu programu komputerowego TRISCO, przyjmując następujące założenia: modelowanie złączy wykonano zgodnie z zasadami przedstawionymi w PN-EN ISO 10211:2008 [21], opory przejmowania ciepła (Rsi, Rse) przyjęto zgodnie z PN-EN ISO 6946:2008 [6] przy obliczeniach strumieni cieplnych oraz według PN-EN ISO 13788:2003 [22] przy obliczeniach rozkładu temperatur i czynnika temperaturowego ƒRsi(2D), temperatura powietrza wewnętrznego ti = 20°C (pokój dzienny), temperatura powietrza zewnętrznego te = –20 °C (III strefa), wartości współczynnika przewodzenia ciepła materiałów budowlanych λ [W/(m·K)] przyjęto na podstawie tabel w pracach [2], [23], RYS. 11-13. Przykładowe graficzne przedstawienie wyników symulacji komputerowej dla połączenia ściany zewnętrznej dwuwarstwowej z oknem w przekroju przez ościeżnicę: układ warstw materiałowych (11), linie strumieni cieplnych (adiabaty) (12), rozkład temperatur (izotermy) (13); rys.: archiwum autora ściana zewnętrzna dwuwarstwowa: bloczek z betonu komórkowego o gr. 24 cm – λ = 0,21 W/(m·K), polistyren ekstradowany (wariant I) – λ = 0,036 W/(m·K), styropian grafitowy (wariant II) – λ = 0,031 W/(m·K), płyty fenolowe (rezolowe) (wariant III) – λ = 0,022 W/(m·K), ­aerożel (wariant IV) – λ = 0,015 W/(m·K), izolacje próżniowe (VIP) (wariant V) – λ = 0,007 W/(m·K); rozpatrywano trzy grubości izolacji cieplnej (a) – 10 cm, (b) – 12 cm, (c) – 15 cm (rys. 11–13), stolarka okienna o Uw = 0,809 [W/(m2·K)]. Szczegółowe procedury obliczeniowe parametrów fizykalnych przegród zewnętrznych i ich złączy przedstawiono w pracy "Projektowanie przegród zewnętrznych w świetle aktualnych warunków technicznych dotyczących budynków. Obliczenia cieplno-wilgotnościowe przegród zewnętrznych i ich złączy" [23]. Wyniki obliczeń przedstawiono w TAB. 2. Należy podkreślić, że wpływ zastosowanego materiału termoizolacyjnego na parametry fizykalne przegród zewnętrznych i ich złączy jest istotny. TABELA 2. Wyniki obliczeń parametrów fizykalnych złącza: połączenie ściany zewnętrznej z oknem w przekroju przez ościeżnicę z zastosowaniem zróżnicowanych materiałów termoizolacyjnych (tzw. ciepły montaż stolarki okiennej) W TAB. 2. zestawiono tylko przykładowe wyniki obliczeń prowadzonych przez autora. Wartość współczynnika przewodzenia ciepła materiału termoizolacyjnego λ [W/(m·K)] znacząco kształtuje wartość współczynnika przenikania ciepła płaskiej przegrody U (U1D) [W/(m2·K)], wielkość strumienia ciepła przepływającego przez złącza budowlane Φ [W], wartość liniowego współczynnika przenikania ciepła Ψ [W/(m·K)] oraz obniżenie temperatury na wewnętrznej powierzchni przegrody w miejscu mostka cieplnego tmin.[°C] i wartość czynnika temperaturowego ƒRsi [-]. Dlatego zasadne staje się prowadzenie indywidualnych symulacji numerycznych, przy zastosowaniu licencjonowanych programów komputerowych, w zakresie kształtowania układów warstw materiałowych przegród zewnętrznych i ich złączy w aspekcie cieplno-wilgotnościowym. Takie podejście pozwala na etapie projektowania wyeliminowanie błędnie zaproponowanych (zaplanowanych) elementów obudowy budynku spełniającego wymagania standardu niskoenergetycznego - "budynku o niskim zużyciu energii". Wybrane aspekty fizykalne ocieplania przegród zewnętrznych od wewnątrz Ocieplenie ścian zewnętrznych od wewnątrz projektowane i wykonywane jest w obiektach zabytkowych (budynki wpisane do rejestru zabytków lub objęte ochroną konserwatorską), obiektach o wartości architektonicznej (ciekawy charakter elewacji lub oryginalny wygląd budynku), obiektach o ograniczonych prawach własności (w przypadku, gdy część ścian zewnętrznych znajduje się dokładnie na granicy działki), obiektach użytkowanych czasowo (ogrzewanie czasowe w nieregularnych okresach). Od 1 stycznia 2017 r. obowiązują nowe wartości graniczne współczynnika przenikania ciepła przegród zewnętrznych UC(max) [dla ścian zewnętrznych UC(max) = 0,23 W/(m2·K)]. Aby spełnić kryterium UC≤ UC(max), należy dobrać odpowiednią grubość zalecanego materiału termoizolacyjnego. Ocieplenie od wewnątrz wiąże się jednak ze zjawiskiem wnikania pary wodnej w strukturę przegrody i jej kondensacji. Na skutek niskiej temperatury otoczenia spada znacznie temperatura wewnątrz przegrody, powodując kondensację na styku warstwy konstrukcyjnej i izolacji cieplnej. Warstwa izolacji cieplnej od strony wewnętrznej przegrody oddziela konstrukcję muru od środowiska wewnętrznego, co wpływa na zmniejszenie pojemności cieplnej całego budynku i powoduje wprowadzenie całej warstwy konstrukcyjnej w strefę przemarzania. Podstawową zaletą ocieplenia od wewnątrz jest zmniejszenie ilości energii niezbędnej do ogrzania pomieszczeń o żądanej temperaturze oraz skrócenia czasu nagrzewania [2]. RYS. 14-17. Analizowany narożnik ścian zewnętrznych ocieplony od wewnątrz (dwie gałęzie): układ warstw materiałowych (14), linie strumieni cieplnych (adiabaty) (15), rozkład temperatur (izotermy) (16, 17); rys.: K. Pawłowski [25] Do grupy materiałów do ocieplenia od wewnątrz można zaliczyć Multipor, płyty klimatyczne, tynki renowacyjne, ale także silikat wapienny, płyty mineralne, płyty rezolowe, płyty klimatyczne, płyty z wełny drzewnej. Wartości parametrów fizykalnych przegród zewnętrznych i ich złączy zależą głównie od: współczynnika przewodzenia ciepła λ [W/(m·K)], współczynnika oporu dyfuzyjnego μ [-] i dyfuzyjnie równoważnej warstwy powietrza sd= μ·d [m] materiałów izolacyjnych. Szczegółową charakterystykę wybranych materiałów izolacyjnych przedstawiono w pracy "Analiza rozwiązań materiałowych przegród zewnętrznych ocieplonych od wewnątrz" [24]. Poniżej zaprezentowano wyniki obliczeń i analiz parametrów fizykalnych złączy ścian zewnętrznych: połączenie ścian zewnętrznych w narożniku (przypadek A i B) oraz połączenie ściany zewnętrznej z oknem w przekroju przez ościeżnicę (przypadek C) z uwzględnieniem zmiennych parametrów powietrza zewnętrznego w okresie roku kalendarzowego (RYS. 14-17, RYS. 18-21 i RYS. 22-25). RYS. 18-21. Analizowany narożnik ścian zewnętrznych ocieplony od wewnątrz (jedna gałąź):układ warstw materiałowych (18), linie strumieni cieplnych (adiabaty) (19), rozkład temperatur(izotermy) (20, 21); rys.: K. Pawłowski [25] Do obliczeń przyjęto następujące założenia: ściana zewnętrzna dwuwarstwowa:cegła pełna gr. 38 cm/λ = 0,77 W/(m·K)/,płyty rezolowe gr. 8 cm (wariant I) i 16 cm (wariant II)/λ = 0,022 W/(m·K)/,tynk gipsowy gr. 1 cm/λ = 0,40 W/(m·K)/, stolarka okienna o współczynniku przenikania ciepła Uw= 0,762 W/(m2·K), modelowanie złączy wykonano zgodnie z zasadami prezentowanymi w PN-EN ISO 10211:2008 [21] i pracy „Projektowanie przegród zewnętrznych w świetle aktualnych warunków technicznych dotyczących budynków. Obliczenia cieplno-wilgotnościowe przegród zewnętrznych i ich złączy” [23], opory przejmowania ciepła (Rsi, Rse) przyjęto zgodnie z PN-EN ISO 6946:2008 [6] przy obliczeniach strumieni cieplnych oraz według PN-EN ISO 13788:2003 [22] przy obliczeniach rozkładu temperatur i czynnika temperaturowego ƒRsi(2D), temperatura powietrza wewnętrznego ti = 20 °C (pokój dzienny), temperatura powietrza zewnętrznego te - średnie miesięczne (styczeń-grudzień) dla Bydgoszczy. W celu poszukiwania poprawnego (optymalnego) rozwiązania układu materiałowego złącza budowlanego ocieplonego od wewnątrz, spełniającego obowiązujące wymagania cieplno-wilgotnościowe, wykonano szczegółowe obliczenia parametrów fizykalnych (w kilku wariantach obliczeniowych) - TAB. 3 i TAB. 4. RYS. 22-25. Analizowane rozwiązania materiałowe połączenia ściany zewnętrznej z oknem w przekroju przez ościeżnicę: układ warstw materiałowych (22), linie strumieni cieplnych (adiabaty) (23), rozkład temperatur (izotermy) (24, 25); rys.: K. Pawłowski [25] TABELA 3. Wyniki obliczeń parametrów fizykalnych analizowanych narożników ścian zewnętrznych ocieplonych od wewnątrz TABELA 4. Wyniki obliczeń parametrów fizykalnych połączenia ściany zewnętrznej ocieplonej od wewnątrz z oknem W następnym etapie obliczeń (TAB. 5, TAB. 6 i TAB. 7) określono: wartości temperatur minimalnych (tmin.) na wewnętrznej powierzchni przegrody w miejscu występowania mostka cieplnego (analizowanych złączy) przy założeniu średnich miesięcznych temperatur powietrza zewnętrznego dla Bydgoszczy (styczeń–grudzień) oraz temperatury powietrza wewnętrznego ti = 20°C, wartości czynników temperaturowych ƒRsi.(2D) na podstawie tmin, wartości granicznych (krytycznych) czynników temperaturowych (ƒRsi.(kryt.)) z uwzględnieniem parametrów powietrza zewnętrznego (te, φe dla Bydgoszczy) i powietrza wewnętrznego (ti = 20°C, III klasa wilgotności). TABELA 5. Wyniki obliczeń temperatury na wewnętrznej powierzchni przegrody oraz czynnika temperaturowego ƒRsi (narożnik ścian zewnętrznych ocieplony od wewnątrz) Docieplenie ścian zewnętrznych od wewnątrz jest powszechnie stosowanym działaniem w zakresie termomodernizacji istniejących budynków w celu osiągnięcia obowiązujących i zmieniających się wymagań w aspekcie cieplno-wilgotnościowym. Projektowanie tego typu dociepleń na podstawie obliczeń przybliżonych, np. dotyczących tylko płaskiej przegrody, określając współczynnik przenikania ciepła U (U1D) i czynnik temperaturowy ƒRsi(1D) (TAB. 3 i TAB. 4), jest niedopuszczalne. Zasadne staje się wykonanie obliczeń parametrów fizykalnych złączy przegród zewnętrznych z uwzględnieniem odpowiednich parametrów powietrza wewnętrznego i zewnętrznego oraz przeprowadzenie symulacji komputerowej dotyczącej analizy stanu wilgotnościowego przegrody w określonym okresie eksploatacji. TABELA 6. Wyniki obliczeń temperatury na wewnętrznej powierzchni przegrody oraz czynnika temperaturowego ƒRsi (narożnik ścian zewnętrznych ocieplony od wewnątrz - jedna gałąź) W przypadku opracowania koncepcji projektowej ocieplenia od wewnątrz zapobiegającej wystąpieniu kondensacji należy uwzględnić warunki mikroklimatu wnętrz pomieszczeń. Dlatego zasadne staje się przeprowadzenie obliczeń i analiz w zakresie przyrostu wilgoci w ścianach ocieplonych od wewnątrz ze szczególną starannością i uwzględnieniem zmieniających się warunków eksploatacji. Aby zapewnić prawidłowe warunki eksploatacji, należy zastosować termoizolację o bardzo wysokim współczynniku oporu dyfuzyjnego μ [-] lub dodatkową warstwę izolacji paroszczelnej od strony wewnętrznej. W ten sposób teoretycznie zostaje wyeliminowana dyfuzja pary wodnej z pomieszczeń w konstrukcję ściany. Według normy DIN 4108-3 [27] zaleca się, aby wartość dyfuzyjnie równoważnej grubości warstwy powietrza sd izolacji termicznej lub zastosowanej paraizolacji przekraczała 1500 m. Tego typu koncepcje rozwiązań zalecane są w przypadku docieplenia ścian w pomieszczeniach mokrych, w których panują w sposób ciągły podwyższone wilgotności pomieszczeń (np. baseny kryte, pralnie). TABELA 7. Wyniki obliczeń temperatury na wewnętrznej powierzchni przegrody oraz czynnika temperaturowego ƒRsi (połączenie ściany zewnętrznej z oknem w przekroju przez ościeżnicę) Dodatkowo dopuszcza się stosowanie materiałów stanowiących opór dyfuzyjny, dla których dyfuzyjnie równoważna grubość warstwy powietrza sd zawiera się pomiędzy 0,5 m a 1500 m. Tak szerokie zróżnicowanie wielkości sd wpływa niejednoznacznie na oceny poprawności realizowanych dociepleń. Materiał, którego sd wynosi powyżej 0,5 m, jest materiałem „otwartym dyfuzyjnie”, natomiast o sd niewiele mniejszej niż 1500 m jest określany w praktyce jako „izolacja paroszczelna”. W takim przypadku niezbędne staje się przeprowadzenie symulacji wilgotnościowej analizowanej przegrody budowlanej w pełnym roku jej eksploatacji. RYS. 26-27. Przykład ściany ceglanej docieplonej wełną mineralną od strony wewnętrznej: metoda Glasera - dla stycznia (ti = 20°C, te = –5,9°C) (26), metoda symulacyjna - WUFI (27); rys.: M. Dybowska-Józefiak, K. Pawłowski [24] W koncepcji docieplenia od wewnątrz dopuszczającej wystąpienie kondensacji zastosowano dwa różne materiały izolacyjne: płyty klimatyczne gr. 10 cm (wariant IV - RYS. 32-33) produkowane z silikatu wapiennego, płyty Multipor gr. 10 cm (wariant V - RYS. 34-35) wykonane z bardzo lekkiej odmiany betonu komórkowego. Ilość zakumulowanej wilgoci, która jest dopuszczalna w odniesieniu do tego typu koncepcji ocieplenia, musi być na takim poziomie, aby umożliwić jej wyparowanie w kierunku użytkowanego pomieszczenia lub nie powodować akumulacji w kolejnych latach. Istotne jest dodatkowo zapewnienie pełnej szczelności na niekontrolowaną infiltrację powietrza [10]. Sprawdzenia warunku w zakresie występowania kondensacji międzywarstwowej dokonano metodą szacunkową Glasera przedstawioną w normie PN-EN ISO 13788:2003 [22]. Norma ta budzi wiele wątpliwości co do jakości uzyskiwanych wyników obliczeń i sposobu ich interpretacji, dlatego zdecydowano się przeprowadzić obliczenia metodą numeryczną. RYS. 28-29. Przykład ściany ceglanej docieplonej wełną mineralną od strony wewnętrznej z paroizolacją sd = 1500 m: metoda Glasera - dla stycznia (ti = 20°C, te = –5,9°C) (28), metoda symulacyjna -WUFI (29); rys.: M. Dybowska-Józefiak, K. Pawłowski [24] Metody symulacyjne opierają się na zaawansowanych programach komputerowych do symulacji zjawisk cieplno-wilgotnościowych, np. WUFI-PRO Do obliczeń przyjęto typową ścianę ceglaną gr. 38 cm z ociepleniem od strony wewnętrznej wykonanym z różnych materiałów wraz z tynkami (pięć wariantów obliczeniowych). Na wstępie określono wartości współczynnika przenikania ciepła U oraz czynnika temperaturowego ƒRsi. Symulację wilgotnościową przeprowadzono dla okresu 10 lat eksploatacji przegrody. Pierwszym materiałem poddanym analizie była wełna mineralna (wariant I - RYS. 26-27), która dodatkowo została zabezpieczona folią paroizolacyjna w wariancie II (RYS. 28-29). Systemy z paroizolacją od strony wnętrza sprawdzają się najlepiej w obiektach o podwyższonej wilgotności powietrza wewnętrznego, np. kąpieliska kryte, pralnie. RYS. 30-31. Przykład ściany ceglanej docieplonej płytą poliuretanową od strony wewnętrznej: metoda Glasera - dla stycznia (ti = 20°C, te= –5,9°C) (30), metoda symulacyjna - WUFI (31); rys.: M. Dybowska-Józefiak, K. Pawłowski [24] Systemy z paroizolacją od strony wnętrza sprawdzają się najlepiej w obiektach o podwyższonej wilgotności powietrza wewnętrznego, np. kąpieliska kryte, pralnie. Przy zastosowaniu paroizolacji teoretycznie zostaje wyeliminowana dyfuzja pary wodnej z pomieszczeń w konstrukcje ściany. Podobnym systemem są płyty poliuretanowe o wysokim oporze dyfuzyjnym (wariant III - RYS. 30-31). Kryształki silikatu tworzą mikroporowaty szkielet, co umożliwia uzyskanie wysokich właściwości kapilarnych materiału. Płyty pochłaniają wilgoć i rozpraszają je na całej swojej powierzchni, skąd zostaje ona odparowana [28]. Mineralne płyty izolacyjne posiadają zdolność do chłonięcia wilgoci z powietrza oraz bardzo szybkiego wysychania. Charakteryzują się niskim oporem dyfuzyjnym, co oznacza, że para wodna ma możliwość swobodnego wnikania w porowatą strukturę płyt [29]. RYS. 32-33. Przykład ściany ceglanej docieplonej płytą klimatyczną od strony wewnętrznej: metoda Glasera - dla stycznia (ti = 20°C, te= –5,9°C) (32), metoda symulacyjna - WUFI (33); rys.: M. Dybowska-Józefiak, K. Pawłowski [24] Oba materiały, obok dużej paroprzepuszczalności, charakteryzują się również zdolnością do podciągania kapilarnego wody. W przypadku występowania zawilgocenia przegrody na styku izolacji i muru materiały te odciągają wilgoć w kierunku powierzchni wewnętrznej, chroniąc przed punktowym narastaniem zawilgocenia. Zasada pracy tego typu ociepleń polega na sezonowym pochłanianiu i oddawaniu pary wodnej z i do pomieszczenia. Rozwiązanie materiałowe ocieplenia przegród budynku od strony wewnętrznej zależy od następujących czynników: eksploatacja pomieszczeń, rodzaj materiału konstrukcyjnego ścian oraz materiału użytego do ocieplenia, technologia zamocowania dodatkowej termoizolacji. RYS. 34-35. Przykład ściany ceglanej docieplonej od strony wewnętrznej płytą Multipor: metoda Glasera - dla stycznia (ti = 20°C, te= –5,9°C) (34), metoda symulacyjna - WUFI (35); rys.: M. Dybowska-Józefiak, K. Pawłowski [24] Podsumowanie Dobór innowacyjnych rozwiązań materiałów termoizolacyjnych w aspekcie modernizacji budynków w Polsce jest procesem bardzo złożonym. Poszukiwanie optymalnego rozwiązania w zakresie kształtowania układu warstw materiałowych wymaga znajomości cech fizycznych, mechanicznych i chemicznych materiałów budowlanych (nie tylko termoizolacyjnych), zagadnień z budownictwa ogólnego i fizyki budowli z wykorzystaniem profesjonalnych programów komputerowych. Przedstawione analizy rozwiązań materiałowych, przykładowe obliczenia parametrów fizykalnych oraz analizy projektowe i wykonawcze nie wyczerpują w pełni problematyki. Istotne staje się także umiejętne i miarodajne określenie stanu cieplnego obudowy istniejącego budynku, ponieważ dobór optymalnego rozwiązania układu warstw materiałowych przegród zewnętrznych powinien uwzględniać także specyfikę istniejącego budynku. Literatura Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowania (DzU z 2013 r., poz. 926). Obwieszczenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lipca 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU 2015 poz. 1422). M. Wesołowska, K. Pawłowski, "Aspekty związane z dostosowaniem obiektów istniejących do standardu budownictwa energooszczędnego”, Agencja Reklamowa TOP, Włocławek 2016. M. Gaczek, J. Jasiczak J., Kuiński M., Siewczyńska M. "Izolacyjność termiczna i nośność murowanych ścian zewnętrznych. Rozwiązania i przykłady obliczeń", Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2011. Z. Rydz, Pogorzelski, M. Wójtowicz, "Bezspoinowy system ocieplania ścian zewnętrznych budynków", Warszawa ITB 2002, Instrukcje, Wytyczne, Poradniki nr 334. Kreisel - Technika Budowlana, katalog produktów, 2010. PN-EN ISO 6946:2008, "Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania”. Ejot, WDVS-Dübel, 2008. M. Gaczek, S. Fiszer, "Tynki" [w:] "XVIII Ogólnopolska Konferencja Warsztaty Pracy Projektanta Konstrukcji", Ustroń 2003. M. Maciaszek, "Studium projektowe przegród zewnętrznych i ich złączy z zastosowaniem nowoczesnych materiałów izolacyjnych" [praca dyplomowa inżynierska napisana pod kierunkiem dr. inż. K. Pawłowskiego], UTP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2016. B. Orlik-Kożdzoń, P. Krause, T. Steidl, "Rozwiązania materiałowe w dociepleniach od wewnątrz", "IZOLACJE", nr 11/12/2015, s. 30-34. Strona internetowa: Strona internetowa: EnergieCluster. Kurs HLWD 2011 Innendämmung. Materiały Deutsche Rockwool Mineralwool. Strona internetowa: K. Arbeter, „Innendaemmung”, Wyd. Rudolf Mueller. Koeln 2014. M. Piasecki, M. Pilarski, "Badania izolacyjnych wyrobów refleksyjnych oraz ich zastosowanie w przegrodach budowlanych", "IZOLACJE", nr 10/2016, s. 56-60. D. Christoffers, U. Tron, "Transparente wärmedämmungen mit integrierter prismenscheibe zur saisonalen verschattung - Ausführungsbeispiele Vakunumdämmung", BINE Informationsdiens, projektinfo, 4/01. Vakuumdämmung, BINE Informationsdiens, projektinfo, 4/01. Strona internetowa: PN-EN ISO 10211:2008, "Mostki cieplne w budynkach. Strumienie ciepła i temperatury powierzchni. Obliczenia szczegółowe". PN-EN ISO 13788:2003, "Cieplno-wilgotnościowe właściwości komponentów budowlanych i elementów budynku. Temperatura powierzchni wewnętrznej konieczna do uniknięcia krytycznej wilgotności powierzchni i kondensacja międzywarstwowa. Metody obliczania". K. Pawłowski, "Projektowanie przegród zewnętrznych w świetle aktualnych warunków technicznych dotyczących budynków. Obliczenia cieplno-wilgotnościowe przegród zewnętrznych i ich złączy", Grupa Medium, Warszawa 2016. M. Dybowska-Józefiak, K. Pawłowski, "Analiza rozwiązań materiałowych przegród zewnętrznych ocieplonych od wewnątrz", "Materiały Budowlane", nr 1/2017, s. 31-33. K. Pawłowski, "Parametry fizykalne złączy ścian zewnętrznych po ociepleniu od wewnątrz - studium przypadku", XVI Polska Konferencja Naukowo-Techniczna "Fizyka budowli w teorii i praktyce", Łódź 2017, materiały konferencyjne, referaty, wersja CD, s. 173-177. M. Dybowska-Józefiak, K. Pawłowski, "Renowacja ścian zewnętrznych budynków ocieplonych od wewnątrz - wybrane aspekty fizykalne", Materiały Budowlane, nr 11/2015, s. 128-130. DIN 4108-3, "Wärmeschutz und Energie-Einsparung in Gebäuden. Klimabedingter Feuchteschutz. Anforderungen, Berechnungsverfahren und Hinweise für Planung und Ausführung". B. Orlik-Kożdoń, T. Steidl, "Metodyka projektowania izolacji cieplnych od wewnątrz", "IZOLACJE", nr 6/2014, s. 24-30. Strona internetowa: Strona internetowa: Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera! tagi: modernizacja budynku wełna szklana włókna szklane płyty PIR mocowanie płyt płyty korkowe płyty klimatyczne Galeria zdjęć Tytuł przejdź do galerii Komentarze Powiązane dr inż. Adam Ujma Ściany zewnętrzne z elewacjami wentylowanymi i ich izolacyjność cieplna Ściany zewnętrzne z elewacjami wentylowanymi i ich izolacyjność cieplna Ściany zewnętrzne z elewacjami wykonanymi w formie konstrukcji z warstwami wentylowanymi coraz częściej znajdują zastosowanie w nowych budynków, ale również z powodzeniem mogą być wykorzystane przy modernizacji... Ściany zewnętrzne z elewacjami wykonanymi w formie konstrukcji z warstwami wentylowanymi coraz częściej znajdują zastosowanie w nowych budynków, ale również z powodzeniem mogą być wykorzystane przy modernizacji istniejących obiektów. Dają one szerokie możliwości dowolnego kształtowania materiałowego elewacji, z wykorzystaniem elementów metalowych, z tworzywa sztucznego, szkła, kamienia naturalnego, drewna i innych. Pewną niedogodnością tego rozwiązania jest konieczność uwzględnienia w obliczeniach... mgr inż. arch. Tomasz Rybarczyk Ściany jednowarstwowe według WT 2021 Ściany jednowarstwowe według WT 2021 Elementom zewnętrznym budynków, a więc również ścianom, stawiane są coraz wyższe wymagania, pod względem izolacyjności cieplnej. Zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2021 roku dotyczą wymagań w zakresie... Elementom zewnętrznym budynków, a więc również ścianom, stawiane są coraz wyższe wymagania, pod względem izolacyjności cieplnej. Zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2021 roku dotyczą wymagań w zakresie izolacyjności cieplnej, a wynikające z rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie powodują, że odtąd trzeba budować budynki ze ścianami o wyższej termoizolacyjności niż budowano dotychczas. dr inż. Bożena Orlik-Kożdoń, dr inż. Tomasz Steidl Docieplanie budynków od wewnątrz – wymagania prawne i zalecenia do projektowania Docieplanie budynków od wewnątrz – wymagania prawne i zalecenia do projektowania Obowiązujące w Polsce wymagania prawne związane z docieplaniem budynków od wewnątrz obejmują zarówno przepisy podstawowe zdefiniowane w dokumentach unijnych, jak i wymagania szczegółowe, zawarte w dokumentach... Obowiązujące w Polsce wymagania prawne związane z docieplaniem budynków od wewnątrz obejmują zarówno przepisy podstawowe zdefiniowane w dokumentach unijnych, jak i wymagania szczegółowe, zawarte w dokumentach krajowych. A ich realizację umożliwiają dostępne na rynku rozwiązania technologiczno-materiałowe. Festool Polska Sp. z o. o. Pilarka do materiałów izolacyjnych Pilarka do materiałów izolacyjnych Czy pilarka może być precyzyjna, szybka, lekka i jednocześnie wielozadaniowa? Właśnie takie cechy posiada pilarka do materiałów izolacyjnych ISC 240. Czy pilarka może być precyzyjna, szybka, lekka i jednocześnie wielozadaniowa? Właśnie takie cechy posiada pilarka do materiałów izolacyjnych ISC 240. dr inż. Szymon Świerczyna Wprowadzenie do projektowania lekkich kratownic stalowych z kształtowników giętych Wprowadzenie do projektowania lekkich kratownic stalowych z kształtowników giętych W nowoczesnym budownictwie stalowym poszukuje się rozwiązań pozwalających na projektowanie konstrukcji lekkich, łatwych w wytwarzaniu, transporcie i montażu. Kryteria te mogą spełniać lekkie konstrukcje... W nowoczesnym budownictwie stalowym poszukuje się rozwiązań pozwalających na projektowanie konstrukcji lekkich, łatwych w wytwarzaniu, transporcie i montażu. Kryteria te mogą spełniać lekkie konstrukcje stalowe z kształtowników giętych. Ich korzystne parametry geometryczne sprawiają, że mogą być interesującą alternatywą dla znacznie cięższych kształtowników walcowanych na gorąco [1]. dr inż. Andrzej Konarzewski Kompleksowe określanie trwałości eksploatacyjnej płyt warstwowych Kompleksowe określanie trwałości eksploatacyjnej płyt warstwowych Testami wykorzystywanymi do kompleksowego badania trwałości płyt warstwowych w obustronnej okładzinie stalowej z rdzeniem izolacyjnym ze sztywnej pianki poliuretanowej PUR/PIR, tzw. paneli, może być test... Testami wykorzystywanymi do kompleksowego badania trwałości płyt warstwowych w obustronnej okładzinie stalowej z rdzeniem izolacyjnym ze sztywnej pianki poliuretanowej PUR/PIR, tzw. paneli, może być test DUR 2 oraz test autoklawu. dr inż. Krzysztof Pawłowski, prof. PBŚ Systemy ociepleń ścian zewnętrznych w świetle wymagań obowiązujących od 1 stycznia 2021 r. Systemy ociepleń ścian zewnętrznych w świetle wymagań obowiązujących od 1 stycznia 2021 r. Termomodernizacja istniejących budynków dotyczy ich dostosowania do nowych wymagań (obowiązujących od 1 stycznia 2021 r.) w zakresie oszczędności energii i ochrony cieplno-wilgotnościowej. Ponadto stanowi... Termomodernizacja istniejących budynków dotyczy ich dostosowania do nowych wymagań (obowiązujących od 1 stycznia 2021 r.) w zakresie oszczędności energii i ochrony cieplno-wilgotnościowej. Ponadto stanowi zbiór zabiegów mających na celu wyeliminowanie lub znaczne ograniczenie strat ciepła w istniejącym budynku. Jest jednym z elementów modernizacji budynku, który przynosi korzyści finansowe na pokrycie kosztów innych działań. mgr inż. Waldemar Bogusz Wtórne ocieplenia budynków z wielkiej płyty – wymagania i zagrożenia Wtórne ocieplenia budynków z wielkiej płyty – wymagania i zagrożenia Zgodnie z prawem budowlanym [1] docieplenie bloku z płyt prefabrykowanych wysokości do 25 m można zrealizować bez projektu budowlanego, stosując uproszczoną procedurę zgłoszenia bez uzyskiwania pozwolenia... Zgodnie z prawem budowlanym [1] docieplenie bloku z płyt prefabrykowanych wysokości do 25 m można zrealizować bez projektu budowlanego, stosując uproszczoną procedurę zgłoszenia bez uzyskiwania pozwolenia na budowę. Takich robót dla budynków wysokości do 12 m nawet nie potrzeba zgłaszać. Recticel Insulation Płyty termoizolacyjne EUROTHANE G – efektywne docieplenie budynku od wewnątrz Płyty termoizolacyjne EUROTHANE G – efektywne docieplenie budynku od wewnątrz Termomodernizacja jest jednym z podstawowych zadań podejmowanych w ramach modernizacji budynków. W odniesieniu do ścian docieplenie wykonuje się od zewnątrz, zgodnie z podstawowymi zasadami fizyki budowli.... Termomodernizacja jest jednym z podstawowych zadań podejmowanych w ramach modernizacji budynków. W odniesieniu do ścian docieplenie wykonuje się od zewnątrz, zgodnie z podstawowymi zasadami fizyki budowli. Czasami jednak nie ma możliwości wykonania docieplenia na fasadach, np. na budynkach zabytkowych, obiektach z utrudnionym dostępem do elewacji czy na budynkach usytuowanych w granicy. W wielu takich przypadkach jest jednak możliwe wykonanie docieplenia ścian od wewnątrz. Jarosław Guzal Kingspan na rynku nowoczesnych fasad Kingspan na rynku nowoczesnych fasad Michał Pieczyski, Dyrektor Zarządzający Kingspan Fasady, o kierunku rozwoju rozwiązań fasadowych oraz specyfice rynku fasadowego w Polsce. Michał Pieczyski, Dyrektor Zarządzający Kingspan Fasady, o kierunku rozwoju rozwiązań fasadowych oraz specyfice rynku fasadowego w Polsce. Józef Macech Ściany wewnętrzne w budownictwie mieszkaniowym – rodzaje i wymagania na podstawie rozwiązań z wykorzystaniem elementów murowych Ściany wewnętrzne w budownictwie mieszkaniowym – rodzaje i wymagania na podstawie rozwiązań z wykorzystaniem elementów murowych Ściany wewnętrzne są przegrodami, których podstawowym zadaniem jest podział przestrzeni wewnątrz budynku. Ściany wewnętrzne są przegrodami, których podstawowym zadaniem jest podział przestrzeni wewnątrz budynku. mgr inż. arch. Tomasz Rybarczyk Zaprawy murarskie – rodzaje, porównanie, zastosowanie Zaprawy murarskie – rodzaje, porównanie, zastosowanie Przed rozpoczęciem robót murarskich nie tylko należy skompletować materiały murowe, ale również dobrać do nich odpowiednią zaprawę murarską i inne akcesoria, które będą potrzebne w trakcie murowania ścian. Przed rozpoczęciem robót murarskich nie tylko należy skompletować materiały murowe, ale również dobrać do nich odpowiednią zaprawę murarską i inne akcesoria, które będą potrzebne w trakcie murowania ścian. dr hab. inż. prof. PŚ Łukasz Drobiec, mgr inż. Julia Blazy Badanie właściwości mechanicznych betonu ze zbrojeniem rozproszonym z włókien syntetycznych Badanie właściwości mechanicznych betonu ze zbrojeniem rozproszonym z włókien syntetycznych Beton zbrojony włóknami tzw. fibrobeton, otrzymywany jest przez dodanie do mieszanki betonowej włókien stalowych lub niemetalicznych np. syntetycznych. Beton zbrojony włóknami tzw. fibrobeton, otrzymywany jest przez dodanie do mieszanki betonowej włókien stalowych lub niemetalicznych np. syntetycznych. mgr inż. Bartłomiej Monczyński Metody iniekcyjnego uszczelniania rys i złączy Metody iniekcyjnego uszczelniania rys i złączy Iniekcje uszczelniające wykonywane są w przegrodach budowlanych wykonanych z betonu i żelbetu, jak również w konstrukcjach murowych, jako zabezpieczenie przed wodą pod ciśnieniem, niewywierającą ciśnienia... Iniekcje uszczelniające wykonywane są w przegrodach budowlanych wykonanych z betonu i żelbetu, jak również w konstrukcjach murowych, jako zabezpieczenie przed wodą pod ciśnieniem, niewywierającą ciśnienia oraz wilgotnością gruntu [1]. dr inż. Mariusz Gaczek, mgr inż. Paweł Gaciek, dr inż. Mariusz Garecki Mechaniczne mocowanie systemów ocieplania ścian ETICS – wpływ oddziaływania wiatru na ocieplenie Mechaniczne mocowanie systemów ocieplania ścian ETICS – wpływ oddziaływania wiatru na ocieplenie Jednym z podstawowych sposobów mocowania ociepleń ETICS do podłoży nośnych jest mocowanie mechaniczne, w którym do przytwierdzania termoizolacji stosuje się łączniki mechaniczne, zawsze jednak z dodatkowym... Jednym z podstawowych sposobów mocowania ociepleń ETICS do podłoży nośnych jest mocowanie mechaniczne, w którym do przytwierdzania termoizolacji stosuje się łączniki mechaniczne, zawsze jednak z dodatkowym udziałem klejenia płyt izolacji termicznej do ocieplanej powierzchni. Ten sposób mocowania systemów wymaga wykonania obliczeń uzasadniających przyjętą liczbę i rodzaj łączników. dr inż. Paweł Krause Transport wilgoci w ścianach z ociepleniem ETICS na styku zróżnicowanych materiałów termoizolacyjnych Transport wilgoci w ścianach z ociepleniem ETICS na styku zróżnicowanych materiałów termoizolacyjnych W większości przypadków ociepleń ścian zewnętrznych przy wykorzystaniu systemu ETICS stosuje się wyłącznie jeden rodzaj izolacji termicznej. Używanie zróżnicowanych materiałów termoizolacyjnych w obrębie... W większości przypadków ociepleń ścian zewnętrznych przy wykorzystaniu systemu ETICS stosuje się wyłącznie jeden rodzaj izolacji termicznej. Używanie zróżnicowanych materiałów termoizolacyjnych w obrębie jednej ściany zewnętrznej może spowodować lokalne zaburzenie stanu ochrony cieplno­‑wilgotnościowej. Jest to związane z odmiennymi właściwościami fizycznymi poszczególnych materiałów. dr inż. Ołeksij Kopyłow Właściwości mechaniczne podkonstrukcji elewacji wentylowanych z elementami polimerowymi – propozycje zakresu oceny Właściwości mechaniczne podkonstrukcji elewacji wentylowanych z elementami polimerowymi – propozycje zakresu oceny Od wielu lat elewacje wentylowane stosowane są w krajowym budownictwie. W przypadku wbudowania poprawnie zaprojektowanego systemu elewacyjnego (na podstawie określonych w Krajowych lub Europejskich Ocenach... Od wielu lat elewacje wentylowane stosowane są w krajowym budownictwie. W przypadku wbudowania poprawnie zaprojektowanego systemu elewacyjnego (na podstawie określonych w Krajowych lub Europejskich Ocenach Technicznych właściwości techniczno-użytkowych) oraz właściwego wykonania (zasady wykonania i odbioru elewacji wentylowanych zostały określone w [1]) elewacje wentylowane charakteryzują się trwałością, bezpieczeństwem użytkowania oraz dużą skutecznością termoenergetyczną. mgr inż. Bartosz Witkowski, prof. dr hab. inż. Krzysztof Schabowicz, mgr inż. Mateusz Moczko Izolacje we współczesnej prefabrykacji betonowej Izolacje we współczesnej prefabrykacji betonowej Idea prefabrykacji w budownictwie sięga czasów rzymskich, kiedy to przy wykorzystaniu wapna, gipsu, wody, kamiennego kruszywa oraz popiołu wulkanicznego produkowano kompozyt przypominający dzisiejszy beton.... Idea prefabrykacji w budownictwie sięga czasów rzymskich, kiedy to przy wykorzystaniu wapna, gipsu, wody, kamiennego kruszywa oraz popiołu wulkanicznego produkowano kompozyt przypominający dzisiejszy beton. Kolejnym krokiem w historii nawiązującym do prefabrykacji było wynalezienie współczesnego betonu z cementu portlandzkiego w 1824 r. i początki stosowania żelbetu do produkcji siatkobetonowych donic [1]. dr hab. inż. Danuta Barnat-Hunek, prof. ucz., mgr inż. Małgorzata Szafraniec Biodegradowalne środki antyadhezyjne do uwalniania wyrobów betonowych z form Biodegradowalne środki antyadhezyjne do uwalniania wyrobów betonowych z form Beton, oprócz funkcji konstrukcyjnej, ma coraz częściej istotny wpływ na kreowanie wartości architektonicznych obiektów budowlanych. Prefabrykowane elewacje betonowe stają się w Polsce zjawiskiem coraz... Beton, oprócz funkcji konstrukcyjnej, ma coraz częściej istotny wpływ na kreowanie wartości architektonicznych obiektów budowlanych. Prefabrykowane elewacje betonowe stają się w Polsce zjawiskiem coraz bardziej popularnym. W związku z ciągłym rozwojem budownictwa betonowego, w tym także betonu architektonicznego, pojawia się konieczność używania nowych, coraz lepszych preparatów antyadhezyjnych. dr hab. inż. Jacek Szafran, mgr inż. Artur Matusiak Polimocznik jako nowoczesny materiał zabezpieczający konstrukcje stalowe przed korozją Polimocznik jako nowoczesny materiał zabezpieczający konstrukcje stalowe przed korozją Polimocznik jest nowoczesnym materiałem o ponadprzeciętnych właściwościach, dla którego w zasadzie nie określono jeszcze granic stosowalności. Może on być zdefiniowany jako materiał powstały w wyniku reakcji... Polimocznik jest nowoczesnym materiałem o ponadprzeciętnych właściwościach, dla którego w zasadzie nie określono jeszcze granic stosowalności. Może on być zdefiniowany jako materiał powstały w wyniku reakcji poliaminy oraz poliizocyjanianu, w wyniku której powstaje produkt o budowie łańcuchowej, składającej się z n liczby cząsteczek silnie połączonych z sobą. Silnie usieciowana budowa łańcuchowa materiału powoduje, iż jest to produkt bardzo wytrzymały i elastyczny, dzięki czemu znajduje stosunkowo... Nicola Hariasz Zaprawy naprawcze do betonu Zaprawy naprawcze do betonu Wady w konstrukcjach betonowych mogą mieć bardzo różne przyczyny. Mogą to być zniszczenia spowodowane oddziaływaniem naturalnych czynników środowiska zewnętrznego, wadami materiałowymi, błędami projektowymi... Wady w konstrukcjach betonowych mogą mieć bardzo różne przyczyny. Mogą to być zniszczenia spowodowane oddziaływaniem naturalnych czynników środowiska zewnętrznego, wadami materiałowymi, błędami projektowymi lub wykonawczymi czy eksploatacją konstrukcji. STYRMANN Sp. z o. o. Ocieplenia dla nowoczesnego budownictwa Ocieplenia dla nowoczesnego budownictwa Styropian grafitowy jako materiał do ociepleń jest w ostatnich latach coraz bardziej popularny na polskim rynku – zarówno wśród inwestorów, jak i wykonawców – jego zastosowanie niesie bowiem wiele korzyści. Styropian grafitowy jako materiał do ociepleń jest w ostatnich latach coraz bardziej popularny na polskim rynku – zarówno wśród inwestorów, jak i wykonawców – jego zastosowanie niesie bowiem wiele korzyści. mgr inż. Bartłomiej Monczyński Zasady projektowania docieplania budynków od wewnątrz Zasady projektowania docieplania budynków od wewnątrz W myśl podstawowych kanonów fizyki budowli, przy zachowaniu swobody kształtowania oraz umiejscowienia warstw termoizolacyjnych, poprawnie zaprojektowana przegroda powinna charakteryzować się oporem cieplnym... W myśl podstawowych kanonów fizyki budowli, przy zachowaniu swobody kształtowania oraz umiejscowienia warstw termoizolacyjnych, poprawnie zaprojektowana przegroda powinna charakteryzować się oporem cieplnym wzrastającym w kierunku zewnętrznym, a jednocześnie malejącym w tym samym kierunku oporze dyfuzyjnym pary wodnej [1]. dr inż. Krzysztof Pawłowski, prof. PBŚ Jakość cieplna wybranych złączy budowlanych budynków w standardzie niskoenergetycznym Jakość cieplna wybranych złączy budowlanych budynków w standardzie niskoenergetycznym Budynek składa się z wielu przegród budowlanych oraz ich złączy o indywidualnym charakterze fizykalnym i poddany jest oddziaływaniu zmiennego środowiska zewnętrznego i wewnętrznego. W wielu przypadkach... Budynek składa się z wielu przegród budowlanych oraz ich złączy o indywidualnym charakterze fizykalnym i poddany jest oddziaływaniu zmiennego środowiska zewnętrznego i wewnętrznego. W wielu przypadkach analiza przegród i złączy budowlanych w aspekcie konstrukcyjno-materiałowym i technologii wykonania nie budzi zastrzeżeń na etapie projektowania. Najnowsze produkty i technologie merXu Premia w gotówce, darmowa dostawa, program poleceń – merXu przedłuża promocje do 31 sierpnia Premia w gotówce, darmowa dostawa, program poleceń – merXu przedłuża promocje do 31 sierpnia Firmy z branży przemysłowej szukające oszczędności w kosztach prowadzenia działalności wciąż mogą skorzystać z promocji oferowanych przez europejską platformę handlową merXu. Do czeka na nie premia... Firmy z branży przemysłowej szukające oszczędności w kosztach prowadzenia działalności wciąż mogą skorzystać z promocji oferowanych przez europejską platformę handlową merXu. Do czeka na nie premia w gotówce do 700 zł, darmowa dostawa do 1300 zł oraz atrakcyjny program poleceń. Sika Poland sp. z Sika o wyznaczaniu kierunku w budownictwie ekologicznym Sika o wyznaczaniu kierunku w budownictwie ekologicznym Zrównoważony rozwój to jedna z najważniejszych idei, jakie w tej chwili determinują działania całej branży budowlanej. Procesy dostosowywane są do wiodących norm ochrony środowiska i mają na celu ograniczenie... Zrównoważony rozwój to jedna z najważniejszych idei, jakie w tej chwili determinują działania całej branży budowlanej. Procesy dostosowywane są do wiodących norm ochrony środowiska i mają na celu ograniczenie zużycia zasobów naturalnych. Warto podkreślić, że zrównoważony rozwój ma nie tylko wymiar ekonomiczny i środowiskowy, ale także społeczny, który powinien obejmować działania na rzecz społeczności lokalnych. EUROFIRANY Choczyńscy 3 sposoby na zatrzymanie ciepła w domu 3 sposoby na zatrzymanie ciepła w domu Jeśli szukasz odpowiedniej izolacji dla swojego budynku, która zatrzyma ciepło i zapewni Ci spokojną zimę, zapoznaj się z podstawowymi trzema metodami dociepleń. Dlaczego prawidłowa izolacja jest tak istotna?... Jeśli szukasz odpowiedniej izolacji dla swojego budynku, która zatrzyma ciepło i zapewni Ci spokojną zimę, zapoznaj się z podstawowymi trzema metodami dociepleń. Dlaczego prawidłowa izolacja jest tak istotna? Przy rosnących cenach paliw i energii elektrycznej oraz rosnących kosztach, jakie musimy przeznaczyć na ogrzewanie budynków, izolacja jest nieunikniona. Warto więc zainwestować w izolację budynku dobrej jakości, by przynajmniej w jakiejś części uchronić swój budżet. Oto trzy sposoby, jak to... 4 ECO Sp. z Bądź eko i oszczędzaj z 4 ECO Bądź eko i oszczędzaj z 4 ECO Polska ma optymalne warunki do produkcji energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznych. Pod tym względem poziomem dorównuje Niemcom, u których technologia PV rozwija się od przeszło 20 lat. Polska ma optymalne warunki do produkcji energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznych. Pod tym względem poziomem dorównuje Niemcom, u których technologia PV rozwija się od przeszło 20 lat. 4 ECO Sp. z Co zrobić z niewystarczająco docieplonym budynkiem? Co zrobić z niewystarczająco docieplonym budynkiem? Od lat 90. trwa w Polsce termomodernizacja wszelkich obiektów budowlanych, przejawiająca się docieplaniem ścian zewnętrznych styropianem. Zalecana grubość styropianu do izolacji zmienia się co kilka... Od lat 90. trwa w Polsce termomodernizacja wszelkich obiektów budowlanych, przejawiająca się docieplaniem ścian zewnętrznych styropianem. Zalecana grubość styropianu do izolacji zmienia się co kilka lat. I tak pierwsze docieplenia były na styropianie o grubości 4 cm, obecnie to 20 cm styropianu grafitowego. GERARD AHI Roofing Kft. Oddział w Polsce Sp. z | RTG Roof Tile Group Dach marzeń: stylowy, nowoczesny i wyjątkowo odporny Dach marzeń: stylowy, nowoczesny i wyjątkowo odporny Czy chciałbyś mieć elegancki, nowoczesny dach, o niepowtarzalnym antracytowym kolorze, który zapewni Twojemu domowi najlepszą ochronę? Czy chciałbyś mieć elegancki, nowoczesny dach, o niepowtarzalnym antracytowym kolorze, który zapewni Twojemu domowi najlepszą ochronę? MARMA POLSKIE FOLIE SP. Z Membrana paroprzepuszczalna wstępnego krycia dla trwałości i energetyczności budynku Membrana paroprzepuszczalna wstępnego krycia dla trwałości i energetyczności budynku Czas wysychania budynku po zakończeniu budowy może wynosić kilka lat. Dodatkowo, za sprawą zmieniających się temperatur, nieustannie mamy do czynienia z gromadzącą się w konstrukcji budynku wilgocią. Pomocna... Czas wysychania budynku po zakończeniu budowy może wynosić kilka lat. Dodatkowo, za sprawą zmieniających się temperatur, nieustannie mamy do czynienia z gromadzącą się w konstrukcji budynku wilgocią. Pomocna jest w tym wypadku membrana paroprzepuszczalna, dzięki której można odprowadzić wilgoć poza budynek. Wśród zabezpieczeń dachowych ogromną popularnością cieszy się membrana wstępnego krycia (MWK), która umożliwia właściwą dyfuzję pary wodnej z termoizolacji, a także dodatkowo uszczelnia pokrycie... Getin Noble Bank SA Co warto wiedzieć, planując termomodernizację budynku spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej? Co warto wiedzieć, planując termomodernizację budynku spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej? Ograniczenie strat ciepła i związane z nim zmniejszenie rachunków za prąd to kwestie istotne zarówno dla właścicieli i zarządców budynków, jak i mieszkańców. Aby było to możliwe, należy przeprowadzić prace... Ograniczenie strat ciepła i związane z nim zmniejszenie rachunków za prąd to kwestie istotne zarówno dla właścicieli i zarządców budynków, jak i mieszkańców. Aby było to możliwe, należy przeprowadzić prace termomodernizacyjne. Często jednak ich zaplanowanie, zrealizowanie, a zwłaszcza znalezienie odpowiedniego źródła finansowania bywa problematyczne, dlatego warto dowiedzieć się, jak osiągnąć cel. Proces planowania termomodernizacji wcale nie musi być skomplikowany! CFI World Robakowo CFI WORLD – najwyższej jakości surowce przemysłowe CFI WORLD – najwyższej jakości surowce przemysłowe CFI World SA to firma z całkowicie polskim kapitałem, działająca na rynku surowców chemicznych od 2009 r. Jako dystrybutor oferuje produkty przeznaczone dla różnych gałęzi przemysłu, w tym między innymi... CFI World SA to firma z całkowicie polskim kapitałem, działająca na rynku surowców chemicznych od 2009 r. Jako dystrybutor oferuje produkty przeznaczone dla różnych gałęzi przemysłu, w tym między innymi branży budowlanej, kosmetycznej, farmaceutycznej czy spożywczej. Współpracuje z wiodącymi producentami, w tym Lotte Fine Chemical czy LG Chem.